Құқық Теориясы мен Философиясының Ғылыми Мектебі

Ғылыми мектеп туралы Ағымдағы жобалар Аяқталған жобалар Ғылыми мектептің ынтымақтастығы Ғылыми семинарлар Студенттік клубтар

Ғылыми мектеп туралы

Құқық Теориясы мен Философиясының Ғылыми Мектебі қазіргі заманғы құқық және мемлекет теориясы саласында ғылыми зерттеулер жүргізу, сондай-ақ заң ғылымының философиялық негіздерін зерттеу, құқық саласындағы ғылыми зерттеулердің әдіснамасын дамыту мақсатында 2022 жылы құрылды.

Ғылыми мектептің негізгі міндеті-ғылыми зерттеулердің нәтижелерін сынақтан өткізу, ынтымақтастық пен бірлескен жобаларды іске асыру бөлігінде жетекші шетелдік университеттермен халықаралық диалогты қолдау, Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына ұсыныстар дайындау.

Мектептің негізгі бағыттары:

білім алушылардың теориялық-құқықтық және философиялық-құқықтық зерттеулер жүргізуге қызығушылығын арттыру;
білім алушыларды даярлаудың барлық деңгейлерінде теориялық – құқықтық және философиялық-құқықтық мәселелер бойынша білім беру курстарын әзірлеу;
Қазақстанда құқық теориясы мен философиясының өзекті тақырыптары бойынша ғылыми-зерттеу ойларын жандандыру мақсатында түрлі ғылыми форумдар ұйымдастыру.

Ғылыми мектептің халықаралық серіктестеріне Еуропа елдерінің ғылыми институттары мен университеттері (Макс Планк институты, Бремен университеті, София университеті, Ягеллон университеті), посткеңестік кеңістік елдеріндегі университеттер (Украина, Қырғызстан, Өзбекстан, Беларусь, Ресей), АҚШ, Канада және Ұлыбританияның кәсіби ғылыми бірлестіктері жатады.

Зерттеудің басым бағыттары:

Мемлекет және құқық теориясы;
Құқық философиясы;
Салыстырмалы құқықтану;
Заң шығару және орындау;
Құқық тілі;
Құқық әдістемесі;
Құқықтық нормалардың оқылуы (readability of law).

Мектептің негізгі ұжымы:

Дидикин Антон Борисович

ф. ғ. д., з. ғ. к., Associate Professor MNU, «Құқық және мемлекет» журналының бас редакторы

Калишева Жаннетта Гайсовна

з.ғ.д., Professor Emeritus;

Рустемова Айнура Кайратовна

з. ғ. м., Senior Lecturer

Нурмагамбетова Алия Бахытжановна

з. ғ. м., Senior Lecturer

Наурызбай Айгуль Жумагалиевна

з.ғ. к.., Teaching Professor

Ночевная Виктория Владиславовна

Докторант

Ағымдағы жобалар

Жоба атауы	Жетекші	Қатысушылар	Іске асыру мерзімдері	Қысқаша сипаттама
Readibility of Law	А.Б. Дидикин	С.Г. Пен, О.С. Бектибаева, Д.Е. Серебренников, В.В. Ночевная, Д.Б. Мейрамбекова	Жыл бойы	Құқықтық актілер жобалары мен қолданыстағы құқықтық актілердің оқылуын бағалау және жақсарту әдіснамасын әзірлеу
Research Report құқықтық нормаларды түсіндірудің нысандары мен тәсілдерінің заң шығару мен құқық қолдануға әсері	А.Б. Дидикин	А.Б. Дидикин, Е.В. Грибанов, С. Гаджиева, М.О. Аташова, А.А. Ильясова, Д.Б. Мейрамбекова	2024-2025 оқу жылы	Ғылыми жоба құқықтық актілерді жобалау кезінде де, құқықтық нормаларды қолдану процесінде де құқықтық нормаларды түсіндірудің қолданыстағы әдістерінің тиімділігін бағалауға арналған. Жобаның негізі континентальды және аралас құқықтық жүйелердегі сот интерпретациясының модельдерін зерттеу болып табылады
Құқықтық тіл теориясы ғылыми жобасы	А.Б. Дидикин	А.Б. Дидикин, В.В. Ночевная, Б. Майданулы	Жыл бойы	Ғылыми жоба Қазақстандағы ұлттық құқықтық дәстүрдің генезисі тұрғысынан да, шетелдік құқық философиясындағы пікірталастар тұрғысынан да құқық философиясындағы құқықтық Тіл эволюциясының мәні мен аспектілерін түсінуге арналған. Жоба аясында ғылыми мақалалардан басқа оқу процесінде пайдалану үшін шетелдік құқық философтарының еңбектерінің аудармалары жарияланады

«Заң шығарушы және құқық қолдану қызметінің философиялық-құқықтық негіздері» ғылыми жобасы;
«Құқықтық тіл теориясы» ғылыми жобасы;
Мемлекет және құқық теориясы (бакалаврлар курсы бойынша оқулық дайындау);
«Заң шығарушы” клубы (оның ішінде ҚР парламентаризм институтымен, «Қазақстандағы парламентаризмді дамыту» ҚҚ, Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің Заңнама және сот-құқықтық реформа комитетімен ынтымақтастық шеңберінде).

Монографиялар

Дидикин А. Б. Аналитическая философия права: истоки, генезис и структура. Томск: Издательство Томского государственного университета, 2016. 244 б.;
Аубакирова И.У. Современная евразийская модель государственного управления: политико-правовое измерение. Москва.: Зерцало-М, 2016. 416 б. ;
Дидикин А. Б. Международный финансовый центр в Республике Казахстан // В кн.: Институты публичной власти в условиях глобализации. Коллективная монография. М. : ИНФРА-М, 2020. 224-234 бб.;
Дидикин А. Б. Границы применения логического анализа в эпистемологии права // Как возможна логика в праве? Коллективная монография. Под общ. ред.: М. В. Антонов, Е. Н. Лисанюк, Е. Н. Тонков. Санкт-Петербург: Алетейя, 2021. Б. 14. 299-311бб. ;
Аристотелевское общество: 140 лет философских диалогов / Жалпы ред.: А. Б. Дидикин. М. : Проспект, 2021.
Дидикин А.Б., Суровцев В.А., Оглезнев В.В. Аналитическая философия права. Теория лингвистического значения, Витгенштейн и границы права. Коллективная монография. М., Канон +, 2023.
Аубакирова И.У. ММУ мемлекет және құқық теориясы кафедрасымен бірлескен «Право. Порядок. Ценности». М.:Проспект, 2023 (Коллективная монография).

Оқулықтар мен оқу құралдары

Дидикин А. Б. История и методология аналитической юриспруденции: учебное пособие. М.: Издательство Проспект, 2020. 136 б.;
Дидикин А. Б. Философия права Ганса Кельзена. Оқу құралы. М.: Издательство Проспект, 2021;
Теория государства и права: Учебник для юридических вузов и факультетов (коллектив авторов) / Жалпы ред.: В. Б. Исаков. М. : НОРМА, ИНФРА-М, 2020;
Теория государства и права: игропрактикум (коллектив авторов) / Жалпы ред.: В. Б. Исаков. М.: НОРМА, ИНФРА-М, 2020;
Теория государства и права: практикум (коллектив авторов) / Жалпы ред.: В. Б. Исаков. М.: НОРМА, ИНФРА-М, 2020.

Ғылыми мақалалар 2022-2023 жж

Didikin A. Nochevnaya V.V. Philosophical Foundations of the Legal Language // Wisdom. 2022. Vol. 24. No. 4. P. 185-192 . DOI: https://doi.org/10.24234/wisdom.v24i4.960 (Web of Science, Scopus);
Дидикин А.Б. Моральные принципы и правовое поведение: анализ лингвистической концепции Ричарда Хэара // Право и государство. 2022. №2. Б. 6-17 б. (Ричард Хаардың «Адамгершілік тілі» кітабының 1-тарауының 1.4-бөлімінің ағылшын тілінен аудармасын жариялаумен);
Дидикин А.Б. О  природе  обязанности  соблюдения  закона:  аргументы  эксклюзивного  правового  позитивизма  Джозефа  Раза // Право и государство. 2022. №4. 19-35 бб.;
Дидикин А.Б., Тринитка Д.Г. Этические и правовые дилеммы эпохи глобальной пандемии // Теоретическая и прикладная юриспруденция. 2022. № 3 (13). 31-37 бб.;
Дидикин А.Б. Эпистемология Бертрана Рассела: на пути к нейтральному монизму // Омский научный вестник. Общество сериясы. История. Современность. 2022. Т. 7. № 1. 84-90 бб.;
Дидикин А.Б. Нехаев А.В. Чувственные данные и восприятие внешних объектов в ранней аналитической философии: аргументы Дж. Мура и Б. Рассела // Аналитическая философия: траектории истории и векторы развития. Сборник научных трудов Международной научной конференции, посвященной 80-летию научного руководителя Института философии и права СО РАН В.В. Целищева. Новосибирск, 2022. 103-110 бб.;
Дидикин А.Б. «Основная норма» как категория мышления в неокантианской философии права Ганса Кельзена // Трансцендентальный поворот в современной философии — 7. Эпистемология, когнитивистика и искусственный интеллект. Сборник тезисов международной научной конференции. Москва, 2022. 57-59 бб.;
Дидикин А.Б. Логика «чистого познания» и нормативизм (от Г. Когена к Г. Кельзену) // Научные труды. Российская академия юридических наук. Российская академия юридических наук. Москва, 2022. 27-31 бб.;
Дидикин А.Б. Лингвоцентризм и проблема нормативности в праве // Материалы VI Международной научнопрактической конференции, приуроченной к празднованию 100-летнего юбилея У.С. Сеитова «Развитие современной юридической науки: теория и практика». Казахстан, Косшы, 2023. 580-585 бб.;
Калишева Ж.Г. «Процесс демократизации затронул важные аспекты избирательной системы», 09 Ақпан 2023 ж https://elorda.info/vybory-2023/27455-1675936962/;
Калишева Ж.Г. «Теоретическая и практическая ценность научных идей и предложений профессора Баймаханова М.Т. по вопросам правовой государственности в суверенном Казахстане» // Материалы Международной научно-практической конференции, посвященной памяти академика НАН Республики Казахстан, доктора юридических наук, профессора, Первого Председателя Первого Конституционного Суда Республики Казахстан, Баймаханова М.Т.-М. на тему «Cтановление правового государства и гражданского общества в Новом Казахстане: теория, практика и перспективы развития». М.Т.Баймаханов сборник материалов.pdf (dropbox.com) https://www.dropbox.com/s/ovjmby1gmb9g182/%D0%9C.%D0%A2.%20%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%20%D1%81%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B8%D0%BA%20%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B2.pdf?dl=0%D0%AD. С. 95-98

Аудармалар

Кельзен Г. Что такое справедливость? Пер. с англ. М.В. Антонова, А.Б. Дидикина, А. Краевского. Санкт-Петербург, Алеф-Пресс, 2022;
Хэар Р. Язык морали. Глава 1 «Повелительное наклонение». Часть 4 «Решения на основе принципа» (пер. с англ. А.Б. Дидикина) // Право и государство. 2022. №2. 17-30 бб.;
Рассел Б. Определения и методологические принципы в теории познания (пер. с англ. А.Б. Дидикина, Д.Г. Тринитки) // Омский научный вестник. Серия Общество. История. Современность. 2022. Т. 7. № 1. 91-9 бб.

Ынтымақтастық

IVR халықаралық құқық философиясы және әлеуметтік философия қауымдастығы	IVR Конгресстеріне қатысу, ғылыми іс-шаралар	Еуропа мен Азиядағы қауымдастық бөлімшелерімен өзара іс-қимыл, Орталық Азия бөлімшесін қалыптастыру
Бремен Университеті	Университет профессорларымен бірлескен воркшоптар мен дөңгелек үстелдер өткізу	Қазіргі заманғы Құқық философиясы және құқық теориясы саласындағы зерттеулер
Американдық философиялық қауымдастық Шығыс бөлімі	Конференциялар мен семинарларға қатысу	Қазіргі заманғы Құқық философиясы және құқық теориясы саласындағы зерттеулер
Орталық Еуропа заңгерлерінің қауымдастығы	Жыл сайынғы конференцияларға қатысу	Қазіргі заманғы Құқық философиясы және құқық теориясы саласындағы зерттеулер
Аристотель қоғамы Ұлыбритания	Семинарлар мен конференцияларға қатысу	Кең профильді философиялық-құқықтық зерттеулер
Британ-Қазақ құқықтық қоғамы	Вебинарлар мен іс-шараларға қатысу	Қазіргі заманғы құқық салалары

Ғылыми семинарлар

Семинар тақырыбы	Күні	Формат	Спикерлер	Материалдарға сілтемелер
Майкл Мурдың метафизикалық реализм ғылыми семинары	24 наурыз 2024 ж	Гибридті	В.В. Оглезнев, Ф.ғ. д., Бремен университетінің профессоры
Құқық әлеуметтануы дәрістер циклі	Қазан 2024	Оффлайн	Д.Е. Серебренников, MIND
Сенаттың жобалық кеңсесінің отырысы құқықтық актілердің оқылуын бағалау құралдары	20 ақпан, 2025 жыл	Оффлайн	С.Г. Пен, О.С. Бектибаева, А.Б. Дидикин, Д.Е. Серебренников,Сенат депутаттары
Мәжілістің жұмыс тобының отырысы құқықтық актілердің оқылуын бағалау	22 Сәуір, 2025 жыл	Оффлайн	С.Г. Пен, О.С. Бектибаева, А.Б. Дидикин, Д.Е. Серебренников, Сенат депутаттары

«Способы познания правовой реальности» халықаралық воркшоп, MNU, 30 мамыр 2023 ж. (Германия, Қазақстан, Украина және Ресейден қатысушылар);
«Осмысление языка права в философии права и нормотворчестве» халықаралық дөңгелек үстелі, MNU, 20 сәуір 2023 ж. (Германия, Израиль, Вьетнам, Қазақстан, Қырғызстан, Украина, Беларусь және Ресейден қатысушылар);
2022 жылғы 17 қыркүйекте М. С. Нәрікбаев атындағы КАЗГЮУ, Қазақстан Республикасының Президенті лауазымына бір рет 7 жылдық мерзімге тағайындау мәселесі бойынша дөңгелек үстел;
Еуразиялық технологиялық университет (Алматы қ.) ұйымдастырған «Обновленная Конституция – путь политической модернизации развития общества» халықаралық дөңгелек үстелі, 26 қыркүйек 2022 ж.;
Адвокатура академиясы мен Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісі ұйымдастырған «Внедрение Конституционного Суда в Казахстане – важный шаг в построении справедливого и правового государства» атты халықаралық ғылыми – практикалық конференция. 19 желтоқсан 2022 ж.;
ҚР Жоғарғы Сотының және MNU «Проблемы казахского языка в правовой системе и их решения» республикалық ғылыми-практикалық конференциясы, MNU 22 желтоқсан 2022 ж.;
Құқық теориясы мен философиясы ғылыми үйірмесінің отырыстары, 2022 жыл желтоқсан-2023 жыл сәуір айлары;
«Законотворец» ғылыми клубының отырыстары, ақпан-мамыр 2023 ж.;
Парламенттік тыңдаулар «Как изменить национальное законодательство, чтобы обеспечить честные выборы в Казахстане», 25 сәуір 2023 ж.;
«Выборы в Мажилис и Маслихат, проблемы обеспечения равного избирательного права кандидатов» вебинары, 26 сәуір 2023 ж.;
VIII сайланған Парламент Мәжілісінің депутаты, Заңнама және сот — құқықтық реформа комитетінің хатшысы М. М. Магеррамовпен «Законотворческая деятельность Мажилиса Парламента РК» дөңгелек үстелі, MNU, 27 сәуір 2023 ж.;
«Правосознание граждан в Республике Казахстан» дөңгелек үстелі «Қазақстандағы парламентаризмді дамыту Қоры» ҚҚ президенті, экс-сенатор З. К. Баталова, MNU, 28 сәуір 2023 ж.;
Қазақстан Республикасы ҰҒА академигі, заң ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Бірінші Конституциялық Сотының бірінші төрағасы М.Т.-М. Баймахановты еске алуға арналған «Жаңа Қазақстанда құқықтық мемлекет пен азаматтық қоғамның қалыптасуы: теория, практика және даму перспективалары» атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференция, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ , 05 мамыр 2023 ж;
ҚР Парламенті мәжілісінде қаралатын «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне денсаулық сақтау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» ҚР Заңының жобасына түзетулер шеңберінде «Как изменить законодательство, чтобы обеспечить снижение уровня неинфекционных заболеваний, вызываемых курением» тақырыбындағы парламенттік тыңдаулар, 12 мамыр 2023 ж.;
«Фестиваль права» MNU-ның 30 жылдық мерейтойы, Наурыз 2024 ж;
«Право МФЦА как правовой феномен» тақырыбындағы зерттеу воркшоп, 7 қазан 2022 ж.

Студенттік клубтар

Құқық теориясы мен философиясының ғылыми үйірмесі

Классикалық және заманауи Құқық философиясы мен құқық теориясының мәселелерін талқылау үшін студенттерді, магистранттарды және докторанттарды біріктіру. Формат талқыланатын мәтіндер бойынша студенттердің дауыс беруімен, ғалымдардың сөз сөйлеуімен, студенттердің тезистерін талқылаумен тұрақты ай сайынғы отырыстарды қамтиды.

Студенттердің зерттеу дағдыларын қалыптастыру;
ғылыми жобаларды іске асыру;
конференцияларға қатысуға дайындық;
үйірме тақырыбы бойынша заманауи ғылыми мақалаларды талқылау;
қонақ дәріскерлермен кездесулер.

«Законотворец» клубы

Қазақстан Республикасындағы заң шығару қызметі және парламентаризмді дамыту мәселелері бойынша зерттеу;
заң шығару және парламенттік құқық мәселелері бойынша сарапшылардың мастер-кластары;
конкурстар мен конференцияларға қатысу;
мемлекеттік органдарда, азаматтық қоғам институттарында практикадан өту;
MNU студенттері мен «Қазақстандағы парламентаризмді дамыту» ҚҚ сарапшыларының қатысуымен «Мәжіліс моделі » жобасын өткізу;
«Қазақстандағы парламентаризмді дамыту” ҚҚ-мен «Street law» жобасы.