2024 жылы Қазақстанның Астана қаласындағы Maqsut Narikbayev University Халықаралық экономика мектебі шеңберінде Жаһандық және өңірлік басқару орталығы (CEGREG) құрылды. Орталық жаһандық және аймақтық басқаруға баса назар аудара отырып, Халықаралық қатынастар саласындағы зерттеулерді ілгерілетуге бағытталған. Ол Қазақстан мен Орталық Азияның келешек әлеуетіне ерекше назар аудара отырып, жаһандық және өңірлік тәртіпке әсер ететін басқару жүйелерін зерделеу мен халықаралық қатынастар саласындағы зерттеулерді интеграциялауға бағытталған.
CEGREG миссиясы екі ағымға бағытталған: халықаралық қатынастар саласындағы зерттеулерді дамыту алаңын қамтамасыз ету және аймақтық талдау арқылы жаһандық және аймақтық басқару мәселелерін талқылауға үлес қосу. Орталық Азияның көзқарасын көрсете отырып, бұл Орталық аймақтағы басқару мәселелерін практикалық шешіп қана қоймай, сондай-ақ Орталық Азияның реалиясы мен тәжірибелеріне негізделген жалпыланған және өтпелі білімді қалыптастыруға ұмтылады. Осылайша, бұл Орталық, Орталық Азиядағы халықаралық академиялық дискурстарды біріктіруге тырысады. Бұл басқару туралы жан-жақты және терең түсінік алуға ықпалын тигізеді.
Орталық академиялық ынтымақтастықты дамыту және ғалымдар мен практик мамандардың жаңа буынын қалыптастыруға арналған хаб ретінде қызмет етеді. Ол Maqsut Narikbayev University студенттерін зерттеу жобаларына белсенді түрде тартып, оларға өзекті жаһандық және өңірлік мәселелермен айналысу мүмкіндіктерін ашады. CEGREG өз студенттерінің академиялық даму деңгейін көтеріп қана қоймай, сонымен қатар Қазақстан мен Орталық Азияның халықаралық басқару мәселелерін талқылаудың белсенді қатысушылары ретіндегі ұстанымдарын нығайтуға үлес қосуға ұмтылады.
Орталықтың алғашқы зерттеулері өзара байланысты негізгі төрт ағымға бағытталады: Орталық Азиядағы регионализм динамикасы, сәйкестік саясатының және аймақтық интеграцияның елдер арасындағы ынтымақтастықты қалыптастыруын зерттеу; аймақтың жаһандық басқаруға қатысуы, оның санкцияларды, энергетикалық ауысуларды реттеудегі және өзгермелі жаһандық тәртіптің тәуелсіздігін бекітудегі рөлін зерттеу; Орталық Азияның тұрақты даму мақсаттарына баса назар аудара отырып, жаһандық инфрақұрылымға және “Бір белдеу, бір жол” және ЕО-ның”Жаһандық портал” сияқты даму бастамаларына қатысуы; сонымен қатар киберқауіпсіздіктің, цифрлық қатерлердің және дамып келе жатқан БАҚ-тың саясат пен басқаруға тигізетін ықпалының маңызды мәселелерін талқылау. Бұл бағыттар Орталықтың пәнаралық тәсілді қолдана отырып, аймақтық және жаһандық басқару мәселелерін шешуге деген ұмтылысын көрсетеді.
Орталық халықаралық деңгейде танылған зерттеу мекемесі ретінде мәртебесін бекітуге және халықаралық қатынастар мен басқару саласындағы академиялық өзара әрекеттестіктің озық алаңына айналуға ұмтылады.
Орталық Мүшелері
Доктор Икболжон Қорабоев – Қазақстанның Астана қаласындағы Maqsut Narikbayev University Халықаралық экономика мектебінің халықаралық қатынастар профессоры, және БҰҰ Университетінің өңірлік интеграция мәселелері бойынша салыстырмалы зерттеулер институтының (UNU-CRIS) аға ғылыми қызметкері. Тулуза университетінің (Франция) халықаралық жария құқық докторы дәрежесін иелене отырып, доктор Корабоев зерттеулерінде Еуразия мен Орталық Азияға ерекше назар аударады. Ол салыстырмалы регионализмге, халықаралық қатынастарға және халықаралық жария құқыққа маманданған. Court (Дания), Pluricourts (Норвегия), Айрлангга университеті (Индонезия) және UNU-CRIS (Бельгия) сияқты жетекші академиялық мекемелерде қонақ-зерттеуші лауазымдарын атқарған.
Доктор Қорабоев Cambridge University Press, Edward Elgar, Routledge және Palgrave Macmillan сияқты ең ірі баспалардың рецензияланған журналдары мен жинақтарында жарияланған 20-дан астам басылымдардың авторы. Оның зерттеулері Орталық Азиядағы регионализм тақырыптарын, “Бір белдеу, бір жол” бастамасын, жоғары білімнің дамуға тигізетін әсерін және трансұлттық сот диалогын қамтиды. “Ресей — Украина соғысы және оның Орталық Азияға әсері” кітабының (Lexington Books, 2024) және “Орталық Азиядағы ЕО басқармасы” (Routledge, 2025) сияқты жинақтардың тарауларын бірлесіп редакциялау оның белгілі еңбектерінің қатарына кіреді.
Доктор Артур Өтебаев – Assistant Professor және Maqsut Narikbayev University Халықаралық экономика мектебіндегі Халықаралық қатынастар бағдарламасының жетекшісі. Ол Стамбул университетінде саяси ғылымдар және халықаралық қатынастар докторы дәрежесін алған және Қазақстанның көпжақты сыртқы саясатын терең түсінуді ұсына отырып, өзінің докторлық жұмысын Қырым аннексияланғаннан кейінгі Қазақстан-Ресей қатынастарына арнаған болатын.
Доктор Өтебаев Халықаралық қатынастардағы зерттеу әдістері, Халықаралық қатынастар теориясы, Жаһандану және халықаралық ұйымдар сияқты пәндерден сабақ береді. Оның ғылыми қызығушылықтары дискурс-талдау мен фокус-топтарды қоса алғандағы, сапалы әдістемелерді қолданатын саяси әлеуметтануды және еуразиялық және түркі зерттеулерін қамтиды. Ол Орталық Азиядағы өңірлік интеграция және геосаяси динамика туралы пікірталастарға үлес қоса отырып, халықаралық конференциялар мен семинарларға белсенді қатысады.
Доктор Әсем Қалқаманова Maqsut Narikbayev University Халықаралық экономика мектебінде жоғары оқу орнынан кейінгі оқыту, зерттеу және дамыту жөніндегі деканның орынбасары болып табылады. Ол Сегед университетінің (Венгрия) саясаттану ғылымдарының докторы және Лондон университетінің колледжінің (Ұлыбритания) экономика магистрі дәрежесіне ие. Оның ғылыми қызығушылықтары Орталық Азияның өзгеріп жатқан саяси ландшафты контекстіндегі азаматтық белсенділік пен наразылық саясатын қамтиды.
Доктор Қалқаманова өзінің зерттеулерін Венгрия, Португалия және Қырғызстандағы халықаралық конференцияларда ұсынған, сондай-ақ саяси жұмылдыру және азаматтық қоғамның динамикасы туралы әлемдік пікірталастарға үлес қосқан. Оның пәнаралық түсінігі басқару саласындағы күрделі сын-қатерлерді әртүрлі перспективалардың тұрғысынан талдауға мүмкіндік береді.
Доктор Бауыржан Рахметов – Maqsut Narikbayev University Халықаралық экономика мектебінің Assistant Professor-ы. Ол Кардифф университетінде (Ұлыбритания) саясат және халықаралық қатынастар докторы дәрежесін алған. Оның диссертациясы посткеңестік аймаққа ерекше назар аудара отырып, интернет цензурасының жаһандық динамикасына бағытталған. Доктор Рахметов сонымен қатар жоғары білім академиясының (AFHEA, Ұлыбритания) қауымдастырылған мүшесі болып табылады.
Академиялық қызметінен басқа, ол Forbes Kazakhstan үшін мақалалар жариялайды және Journal of Digital Technologies and Law журналының редакциялық кеңесіне кіреді. Оның саясаттану және халықаралық қатынастар саласындағы білімі Кардифф Университетінде халықаралық қатынастар бойынша курстар өткізген практикалық оқыту тәжірибесімен толықтырылған. Ғылыми қызығушылықтары цифрлық басқаруды, БАҚ-ты реттеуді және Орталық Азиядағы технологиялар мен саясаттың өзара іс-қимылын қамтиды.
Доктор Қамшат Сағынбекова – Maqsut Narikbayev University Халықаралық экономика мектебінің Teaching Professor-ы. Ол Еуропалық Одақтың мақсатты бастамасы аясында Льеж университетінде (Бельгия) саяси және әлеуметтік ғылымдар докторы дәрежесін алған. Доктор Сағынбекова академиялық салада да, индустрияда да айтарлықтай тәжірибеге ие. Ол стратегиялық сауданы бақылауға, санкциялық режимді сақтауға және таратпауға маманданған.
Оның зерттеулері стратегиялық сауданың саяси және экономикалық аспектілеріне, қос мақсатты тауарларға және Орталық Азиядағы экспорттық бақылау саясатына бағытталған. Ол Германия, Бельгия, АҚШ және Словенияда халықаралық конференцияларда баяндамалар жасаған. Қазіргі уақытта ЕО-ның EUP2P қос мақсатты тауарларды экспорттық бақылау бағдарламасы аясында қысқа мерзімді сарапшы ретінде жұмыс істейді. Оның экономика саласындағы академиялық білімі оның сауда саясаты мен аймақтық басқаруды талдауға пәнаралық көзқарасын күшейтеді.
Доктор Нұржанат Әметбек Maqsut Narikbayev University Халықаралық экономика мектебінің Assistant Professor-ы болып табылады. Ол Анкара университетінде (Түркия) халықаралық қатынастар докторы дәрежесін алып, онда қытайлық сәйкестікті, сыртқы саясатты және “Бір белдеу, бір жол” бастамасын зерттеуге маманданған. Оның зерттеулері Қытайдың Қазақстанмен қарым-қатынасына ерекше назар аудара отырып, Орталық Азиядағы ықпалының артуына арналған.
Доктор Әметбек өз жұмысын көптеген халықаралық форумдарда, соның ішінде Ыстамбұлдағы Manas Forum 2024 форумында ұсынған болатын. Онда ол Түркі интеграциясын дамытудағы “Бір белдеу, бір жол” бастамасының рөлін талқылады. Оның ғылыми қызығушылықтары Орталық Азиядағы ұлттық бірегейлік пен отарсыздандыру мәселелерін де қамтиды. Соңғы баяндамаларында ол салыстырмалы теориялық тәсілдерді пайдалана отырып, Қазақстанның Қытаймен және Түркиямен өзара іс-қимылын талдады.
Орталық мүшелерінің соңғы жарияланымдары:
Орталық мүшелері ұсынған соңғы ғылыми конференциялар мен баяндамалар: